Demansın Tanımı ve Alt Türleri

Demans, hafıza kaybının ötesine geçen; düşünme, karar verme, iletişim ve günlük yaşam becerilerini etkileyen ilerleyici bir beyin hastalığıdır.

Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi’nden Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Çabalar’a göre demans, alzheimer, vasküler demans ve Lewy cisimcikli demans gibi farklı alt türlere sahip bir bilişsel bozukluklar grubudur. Beynin zamanla yıpranması sonucunda ortaya çıkan bu durum, erken fark edildiğinde ilerleme hızı yavaşlatılabilir.

Demansın Erken Belirtileri

Demansın belirtileri erken fark edildiğinde, hastalığın ilerlemesi önemli ölçüde yavaşlatılabilir.

Prof. Dr. Murat Çabalar, bu belirtileri; sürekli anahtar veya cüzdan kaybetme, aynı soruyu tekrarlama, yakın zamanlı olayları hatırlayamama gibi günlük hafıza kayıpları olarak tanımlıyor. Zihinsel karışıklık, tarih ve yer karıştırma, rutin işleri organize edememe durumları da bunlara dahil. Dil ve iletişim sorunları, kelime bulmada zorluk ve cümle kurarken takılma da sık rastlanan belirtiler arasında yer alıyor.

Beslenme Alışkanlıkları ve Beyin Sağlığı

Beyin sağlığını korumanın önemli bir yolu beslenme alışkanlıklarından geçiyor.

Prof. Dr. Çabalar, Akdeniz tipi beslenmenin önemine dikkat çekiyor; bu diyet zeytinyağı, omega-3 açısından zengin balıklar, yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler ve antioksidan içeren yaban mersini gibi meyveleri içeriyor.

Aşırı şeker, paketli gıdalar, trans yağlardan kaçınılması gerektiğini belirten Çabalar, bu tür bir beslenme şeklinin demans riskini azaltmada kilit rol oynadığını vurguluyor.

Yaşam Tarzı ve Fiziksel Aktivite

Demans riskini azaltmada yaşam tarzı değişikliklerinin önemi büyüktür. Haftada en az 150 dakika yürüyüş gibi düzenli fiziksel aktivitelerin, demans riskini yüzde 35’e kadar düşürebileceği belirtiliyor. Sosyal etkileşim, grup etkinlikleri ve arkadaş buluşmaları, zihni koruyan en güçlü alışkanlıklardan biri olarak öne çıkıyor. Zihinsel egzersizler, bulmaca çözmek, yeni bir dil öğrenmek gibi aktiviteler de beyin bağlantılarını güçlendirmede kritik önem taşıyor.

Diğer Önlemler ve Tedavi Yöntemleri

Demans tamamen durdurulamayabilir, ancak erken teşhis, yaşam tarzı değişiklikleri ve uygun tedavi yöntemleri ile ilerleyiş hız kesebilir. Prof. Dr. Çabalar, düzenli nörolojik kontroller ve ilaç tedavilerinin, belirtileri hafifletip ilerlemeyi yavaşlatabileceğini söylüyor.

Hafıza egzersizleri, hobi terapileri ve omega-3, B12, folat, D vitamini gibi takviyeler, demans sürecinin yönetilebilir bir hale gelmesine yardımcı olabilir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve düzenli kontroller ile hastaların yaşam kalitesi yıllarca korunabilir. .

Kaynak: IHA