Tarihi Sınır Anlaşmazlığının Kökenleri

Tayland ve Kamboçya arasındaki sınır anlaşmazlıkları, 19. yüzyıldaki kolonileşme dönemine kadar geri gidiyor. 1863 yılında Kamboçya’nın Fransız sömürgesi olmasıyla başlayan süreç, 1904’te Tayland ve Fransa arasındaki anlaşmayla yeni bir boyut kazandı.

Bu anlaşmanın ardından, Tayland sınırları içindeki Preah Vihear Tapınağı’nın Kamboçya’ya bırakılması ise iki ülke arasındaki gerilimin önemli kaynaklarından biri oldu. Uluslararası Adalet Divanı’nın 1962’de tapınağı Kamboçya’ya vermesi bile sorunları tam anlamıyla çözmedi.

Uluslararası Kararların Sonuçsuz Kalması

Uluslararası Adalet Divanı’nın Preah Vihear Tapınağı ile ilgili 1962 ve 2013 yıllarındaki kararları, Tayland ve Kamboçya arasındaki anlaşmazlıkları tam anlamıyla çözüme kavuşturamadı.

2008 yılında tapınağın UNESCO Dünya Mirası listesine alınması, Tayland’da büyük çapta protestolara neden olurken, iki ülke arasındaki çatışmaları körükledi. Özellikle son yıllarda sınır ihlalleri ve kısa süreli çatışmalar, ilişkileri daha da gerginleştirdi.

Sınır Çatışmalarında Son Durum

2023 yılı Mayıs ayında Tayland ve Kamboçya arasında yeniden alevlenen çatışmalar, sınır ihlalleri ve askeri müdahalelerle dolu dramatik anlar yaşanmasına sebep oldu.

Tayland, Kamboçya’nın sınır ihlalinde bulunduğunu iddia ederken, Kamboçya bu iddiaları reddederek sadece rutin devriye görevlerini yerine getirdiklerini savundu. Bu çatışmalar sırasında bir Kamboçyalı askerin hayatını kaybetmesi, iki ülke arasındaki gerginliği daha da artırdı.

Siyasi Kriz ve Eleştiriler

Tayland Başbakanı Paetongtarn Şinavatra’nın, eski Kamboçya Başbakanı Hun Sen ile yaptığı telefon görüşmesinin basına sızması, siyasi arenada büyük dalgalanmalara yol açtı. Görüşmede kullanılan ifadeler Tayland’da hoşnutsuzluğa neden oldu ve Anayasa Mahkemesi tarafından Şinavatra’nın görevden alınmasına karar verildi. Bu gelişmeler, iki ülke arasındaki gerginliği daha da tırmandırdı.

Gerginliğin Bölgesel Etkileri ve Diplomatik Çözümler

Tayland ve Kamboçya arasındaki sınır gerginliği, yalnızca iki ülkenin değil, Güneydoğu Asya bölgesinin de istikrarını tehdit ediyor. Bölgesel bir aktör olan Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN), gerginliğin yatıştırılması için önemli bir diplomatik rol oynayabilir.

Uzmanlar, tarafların ve uluslararası toplumun diplomatik yollarla diyalog başlatmasının önemini vurguluyor ve ASEAN’ın arabuluculuk yapması gerektiğini belirtiyor. Bu sürecin başarısı, bölgesel istikrarı korumak için hayati önem taşıyor. .

Kaynak: AA