İhracat Kontrolleri: Ticaretin Yeni Yüzü

Küresel ticaret dinamikleri, yalnızca güvenlik temelli değil, aynı zamanda siyasi ve teknolojik baskı aracı olarak da kullanılabilecek ihracat kontrolleriyle değişiyor.

İhracat kontrolleri, malların, hizmetlerin ve teknolojilerin sınır ötesi hareketlerini kısıtlayarak belirli kullanıcılar veya kullanım amaçları için ihracatını engeller. Bu uygulamalar, teknolojilere yabancıların erişimini kontrol etmeyi de içeriyor. ABD ve Çin arasındaki ekonomik rekabet, bu yeni dönemin belirgin örneklerinden biri olarak dikkat çekiyor.

ABD ve Çin Arasındaki Ticaret Gerilimleri

Donald Trump’ın başkanlığı sırasında Çin’e karşı başlatılan gümrük vergileri, Çin’in nadir toprak elementleri (NTE) ihracatını kısıtlamasıyla karşılık buldu. Bu tür önlemler, ticaret savaşlarının yalnızca gümrük vergileriyle değil, aynı zamanda ihracat kontrolleriyle de yürütülebileceğini gösteriyor. Çin’in bu alandaki baskın pozisyonu, Batılı ülkeler için büyük bir risk teşkil etmeye devam etmekte.

Çin’in Nadir Toprak Elementlerindeki Hakimiyeti

Çin, dünya nadir toprak elementlerinin üretiminin yüzde 70’ini ve rafinasyon kapasitesinin yüzde 90’ını kontrol ediyor. Küresel rezervlerin yalnızca yüzde 34’ü Çin’de bulunmasına rağmen, bu hakimiyet Batılı ülkeler için ciddi bir tedarik riski oluşturuyor. Uluslararası Enerji Ajansı, bu elementlere olan talebin 2040’a kadar yüzde 50-60 oranında artacağını öngörüyor.

Japonya’nın Bağımsızlık Çabaları

Çin’in ihracat kısıtlamalarına yanıt olarak Japonya, alternatif tedarik kaynakları geliştirdi ve teknolojik inovasyonla bağımlılığını azaltma yoluna gitti.

Japonya, Lynas gibi firmalarla anlaşmalar yaparak NTE tedarikini güvence altına aldı ve elektronik atıkların geri kazanımını teşvik ederek kendi rezervlerini oluşturdu.

Küresel Ekonomi ve Şirketlerin Stratejileri

ABD merkezli danışmanlık firmaları, ihracat kontrollerinin stratejik rakiplerin askeri modernizasyonunu engelleme amaçlı kullanıldığını vurguluyor. Şirketler, sürekli değişen ticaret ortamına uyum sağlamak için farklı stratejiler geliştiriyor. Nvidia gibi bazı şirketler, ihracat kontrollerinin gevşetilmesini savunurken, diğerleri daha temkinli bir yaklaşım izlemeyi tercih ediyor. .

Kaynak: AA