E3 Ülkelerinden Snapback Mekanizması Hamlesi

Almanya, Fransa ve İngiltere’nin dışişleri bakanları, İran’ın nükleer anlaşma yükümlülüklerini ihlal ettiği iddiasıyla snapback mekanizmasını etkinleştirme kararı aldı. Bu adım, 2015 yılında Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) çerçevesinde imzalanan anlaşmanın yeniden değerlendirileceği bir süreci başlatıyor. Bakanlar, ABD’nin anlaşmadan çekilmesinin ardından İran’ın da yükümlülüklerini yerine getirmeyi bıraktığını ifade etti.

İran’ın UAEA ile İşbirliği Eksikliği

İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) doğrulama ve izleme yetkilerini kullanmasına izin vermediği belirtildi. İran’ın KOEP kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal ettiği vurgulandı ve bu durumun uluslararası güvenliği tehdit ettiği aktarıldı.

Fransa, Almanya ve İngiltere, İran ile müzakere masasına dönmek için yoğun diplomatik çabalar sarf ettiklerini ancak İran’ın kasıtlı ihlalleri nedeniyle snapback mekanizmasını devreye sokma kararı aldıklarını duyurdu.

İran’dan Karara Tepki

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupalı devletlerin snapback mekanizmasını harekete geçirmesini “haksız ve hukuki dayanağı olmayan bir eylem” olarak nitelendirdi. İran’ın, bu karara kararlılıkla yanıt vereceğini belirtti ve E3 ülkelerinin bu yanlış adımı düzeltmelerini umduğunu aktardı. Erakçi, İran’ın bu süreçte diplomatik çözüm arayışını sürdüreceğini vurguladı.

BM Yaptırımlarının Geri Dönmesi Söz Konusu

Snapback mekanizmasının devreye girmesiyle, 2015’te kaldırılan BM yaptırımları yeniden yürürlüğe girebilir. E3 ülkeleri, İran’ın anlaşma yükümlülüklerini yerine getirmediğini BMGK’ye bildirdi.

BMGK’nin 30 gün içinde eyleme geçmemesi durumunda, daha önce kaldırılan silah ambargosu ve diğer ekonomik kısıtlamalar tekrar uygulanabilir hale gelecek.

Nükleer Anlaşmanın Geleceği Belirsizliğini Koruyor

2018’de ABD’nin anlaşmadan çekilmesiyle başlayan gerilim, E3 ülkelerinin snapback mekanizmasını işleterek İran’a yönelik yeniden yaptırım uygulanması sürecini başlatmasıyla daha da derinleşti. BM yaptırımlarının yeniden hayata geçmesi durumunda, İran’ın nükleer faaliyetleri üzerindeki denetim daha da sıkılaştırılabilir. Bu gelişmeler, nükleer anlaşmanın geleceğini belirsiz bir hale getiriyor. .

Kaynak: AA