Plastik Üretimi ve Ticaretindeki Yükseliş

2023 yılında dünya genelinde plastik üretimi 436 milyon metrik tona ulaşarak rekor kırarken, ticaret değeri ise 1,1 trilyon doları aştı. Plastik, dünya genelindeki mal ticaretinin yüzde 5’ini kapsarken, çevresel etkileri de giderek daha fazla dikkat çekiyor. 2005-2023 yılları arasında plastik üretim hacmi yüzde 48 arttı ve bu artış, plastik atıkların ekosistemlere olan zararlı etkilerini artırdı.

Bugün, üretilen plastiklerin yüzde 75’i atık olarak doğaya karışmakta ve özellikle küçük ada ve kıyı ülkelerinde çevresel ve ekonomik tehdit oluşturmaktadır.

Tarifelerdeki Düşüş ve Eşitsizlikler

Geçtiğimiz 30 yılda, En Çok Kayrılan Ülke (MFN) statüsünde olan ülkelerin plastik ve kauçuk ürünlerdeki ortalama tarifeleri yüzde 34’ten yüzde 7,2’ye gerilemiş durumda. Bu durum, fosil yakıt bazlı plastiklerin daha ucuz hale gelmesine yol açtı. Ancak, bambu ve deniz yosunu gibi plastik dışı alternatiflerde MFN tarifeleri ortalama yüzde 14,4 seviyesinde seyrediyor. Bu eşitsizlik, yenilikçi çözümler ve sürdürülebilir ürünlere yapılan yatırımların önünde bir engel olarak duruyor. UNCTAD, bu dengesizliğin, gelişmekte olan ülkelerdeki inovasyonu baltalama riski taşıdığını belirtiyor.

Çevresel Kirliliği Önleme Çabaları

Plastiklerin yüzde 98’inin fosil yakıt kaynaklı olması, çevreye olan etkilerini daha da kritik hale getiriyor.

Zararlı plastiklerin akışını kısıtlamak için birçok ülke çeşitli yasaklar ve etiketleme gereklilikleri uygulasa da, küresel bir anlaşmanın olmayışı ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Cenevre’de düzenlenen Hükümetlerarası Müzakere Komitesinin beşinci oturumunun başarısızlıkla sonuçlanması, uluslararası bir uzlaşmaya duyulan ihtiyacı gösteriyor.

Küresel Anlaşma: Ekonomik Fırsatlar ve Çevresel Koruma

Dünya Doğayı Koruma Vakfı’ndan Erin Simon, plastik kirliliğine karşı küresel bir anlaşmanın, daha fazla iş olanağı ve ekonomik büyüme getireceğini savunuyor.

Geri dönüşüm ve atık yönetimi sektörlerinin hızla büyümesinin beklendiği şu dönemde, küresel bir anlaşma ile standartlaşma sağlanarak kamu atık yönetimi maliyetlerinin düşürülebileceği belirtiliyor.

Ülkelerin, cesur ve iddialı bir anlaşmayla çevreyi ve ekonomiyi koruma yönündeki adımları, daha temiz ve sürdürülebilir bir gelecek için yatırım olarak görülüyor.

KOBİ’lerin Rolü ve Önemi

Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmeler (KOBİ’ler), plastik kirliliğiyle mücadelede kritik bir rol oynuyor. Dünya genelindeki işletmelerin yüzde 90’ını oluşturan KOBİ’ler, özellikle ambalaj gibi yüksek etki alanlarında yenilikçi çözümleriyle öne çıkıyor. Üretimi azaltma ve ürün tasarımı gibi alanlarda etkili uygulanacak küresel kurallar, KOBİ’lere yeni pazar fırsatları sunabilir.

Ancak, kısa vadede bazı zorluklarla karşılaşabilecek olan KOBİ’lere yönelik destekleyici tedbirlerin alınması, uzun vadede bu zorlukların üstesinden gelinmesini kolaylaştıracaktır. .

Kaynak: AA