Sanatın Adalet Süreçlerindeki Yeri

İstanbul Boğaziçi Üniversitesi’nde düzenlenen panelde, çeşitli üniversitelerden akademisyenler bir araya gelerek, sanatın uluslararası ceza hukuku süreçlerindeki yeri üzerine önemli değerlendirmelerde bulundular.

Leiden Hukuk Fakültesi profesörü Carsten Stahn, sanatın geleneksel ceza yargılamalarının sınırlılıklarını aşmada önemli bir tamamlayıcı olduğunu ve toplulukların iyileştirilmesi ile mağdurlarla failler arasında köprü kurma gibi işlevleri olduğunu belirtti. Stahn’a göre, sanat mağdurların seslerini duyurmasına ve toplumsal bağların yeniden kurulmasına yardımcı olabilir.

Adaletin Çok Disiplinli Yaklaşımı

Konuşmacılardan Northumbria Hukuk Fakültesi profesörü Muhammed Elewa Badar, adaletin sadece failleri cezalandırmakla sınırlı kalmaması gerektiğini vurguladı.

Badar, mağdurların topluma yeniden entegre olmalarının önemli olduğunu belirterek, adaletin sosyoloji, psikoloji ve antropoloji gibi disiplinlerle birlikte ele alınması gerektiğini söyledi. Ayrıca, mahkeme süreçlerinde mağdurlara yönelik psikolojik desteğin eksikliğinin ikinci bir travmaya yol açabileceğini hatırlattı.

Uluslararası Hukukta Kapsayıcılık Sorunu

Endonezya Gadjah Mada Üniversitesi’nden Dr. Fajri Matahati Muhammadin, uluslararası ceza hukukunun Batı merkezli normlara fazla bağlı olduğunu ve İslam hukuku gibi farklı hukuk geleneklerine yeterince alan açmadığını dile getirdi. Muhammadin’e göre, uluslararası hukukun kapsayıcı olması için farklı kültürlerin ve hukuk sistemlerinin de göz önünde bulundurulması gerekiyor. Yeni yasaların gerçekten uluslararası olabilmesi için her şeyin ve herkesin dahil edilmesi gerektiğini vurguladı.

Şirketlerin Cezalandırılmasındaki Yetersizlikler

Hindistan O. P. Jindal Global Üniversitesi’nden Doç. Dr. Pierpaolo Petrelli, uluslararası ceza adaletinin savaşlardan kâr sağlayan şirketleri cezalandırmada yetersiz kaldığını ifade etti.

Petrelli, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin sadece bireyleri yargılayabilmesinin bu duruma sebep olduğunu ve birçok ülkenin şirket suçlarını yeterince tanımadığını belirtti. Bu sorunların çözümü için “Tetikleyici Uygulama Modeli” gibi yeni mekanizmalar önerdi.

Yeni Mekanizma Önerileri

Petrelli’ye göre, savaşlardan kazanç sağlayan şirketlerin hukuki olarak daha etkin bir şekilde cezalandırılması gerekiyor.

Bu kapsamda önerdiği yeni mekanizmalar arasında, şirketlerin savaşlardan kazanç sağlamasının özel bir suç olarak tanımlanması ve mahkemelerin bu tür şirketlerin varlıklarını hızlıca dondurabilmesi bulunuyor. Ayrıca, şirketlere caydırıcı yaptırımlar uygulanması gerektiğinin altını çizdi. .

Kaynak: AA