Türkiye’nin Bogota Bildirisi’ne Şerhi

Ankara, 25 Temmuz’da, Türkiye’nin uluslararası hukuk çerçevesindeki BMDHS atıflarına ilişkin tutumunu Bogota hükümetine gönderdiği bir notayla belirtti.

Türkiye, Ortak Bildiri’nin ikinci ve üçüncü maddelerinde yer alan BMDHS ifadelerine şerh koyarak, bu bildirideki katılımının, BMDHS’ye dair mevcut hukuki duruşunda bir değişiklik yaratmayacağını vurguladı. Bu bağlamda, Türkiye’nin ilgili maddelerdeki itirazları, bildiriye genel katılımını etkilemeyecek şekilde sınırlı bir amaca hizmet ediyor.

Ortak Bildiri ve BMDHS’nin Rolü

Ortak Bildiri’nin ikinci ve üçüncü maddeleri, gemilerin İsrail’e silah, mühimmat ve askeri teçhizat taşıma riskine karşı uyarılar içermekte. Türkiye, bu maddelerdeki BMDHS atıflarına dair şerh koyarken, söz konusu maddelerin diğer kısımlarını kapsam dışında bıraktı.

Bu yayındaki önlemler, uluslararası hukuka tam riayetle limanlarda gemilerin geçişini kontrol altına almayı ve İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarındaki hukuka aykırı varlıklarına destek vermemeyi amaçlamakta.

Lahey Grubu ve Bakan Fidan’ın Açıklamaları

Lahey Grubu’nun Bogota’daki toplantısında kabul edilen bildiride Türkiye’nin imzasının olmadığı iddialarına, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan yanıt verdi.

Metnin BMDHS’ye atıfta bulunması nedeniyle Türkiye’nin resmi bir imzası olmadığına dikkat çeken Fidan, bildirinin istişare edilerek gereken şerhlerin konulduğunu ve bu çerçevede bildirinin tanındığını belirtti. Türkiye, Ege Denizi üzerindeki statü problemi nedeniyle BMDHS’ye taraf olmama yönündeki duruşunu koruyor.

Türkiye’nin Ege Denizi’ndeki Hakları ve BMDHS

1982’de hazırlanan BMDHS, Türkiye için Ege Denizi’ndeki coğrafi ve tarihi hassasiyetleri yeterince dikkate almıyor. Özellikle Ege’yi etkileyen karasuları genişliği gibi konularda Türkiye itirazlarını sürdürüyor. BMDHS’nin uygulanması halinde, Yunanistan’ın karasularını genişletme ihtimali Türkiye’nin endişe duyduğu bir konu.

Bu durum, Türkiye’nin sadece BMDHS’ye değil, bu sözleşmeye atıfta bulunan tüm uluslararası belgeler konusunda isteksiz bir tutum benimsemesine sebep oluyor.

Türkiye’nin Dengeli Hukuki Yaklaşımları

Türkiye’nin BMDHS’ye çekinceli yaklaşımı, uluslararası örf ve adet hukuku kurallarının oluşmasını engelleyici bir rol oynuyor.

Bu stratejik tutum, Türkiye’nin deniz hukukuna ilişkin hak ve çıkarlarını koruma amacını güderken, uluslararası anlaşmalarda da temkinli biçimde yer almasını sağlıyor.

Türkiye, bu hususlarda uluslararası hukukçularla iş birliği yaparak gerektiğinde şerh koyma hakkını kullanıyor ve diplomatik görüşmeler yoluyla pozisyonunu ifade ediyor. .

Kaynak: AA